Türkiye siyasetinde bazen tek cümle koca bir tabloyu özetler. Adalet Partisi Genel Başkan Danışmanı Mehmet Uygur’un sosyal medya paylaşımı da tam olarak böyle bir cümle: “Boş verin Kırat’ı… Siz taylara sahip çıkın! Tayları geri alabilirsek Kırat şahlanır…” Ve hemen ardından gelen o dikkat çeken üçlü: Yargıtay – Sayıştay – Danıştay. Bugün Türkiye’de siyasetin en kritik sorusu artık “Kırat ne olacak?” değil… “TAY’ların ne halde olduğu!” Devletin üç sacayağı: Güven, adalet, denetim Uygur’un işaret ettiği kurumlar herhangi birer tabela değil; devlet mekanizmasının vicdanı, tartısı ve aklıdır. Yargıtay adaletin nihai sesi, Sayıştay milletin parasının bekçisi, Danıştay devlet aklının hukuk pusulasıdır. Bu kurumlar doğru çalışıyorsa demokrasinin ayarı yerindedir; bu kurumlar zayıflıyorsa sistemin tüm sigortaları yanmaya başlamıştır. Bugün ülke olarak yaşadığımız tartışmalar, şikâyetler, gerilimler… Hepsinin kökünde aslında tam da bu üç “TAY”ın güç kaybetmesi yatmıyor mu? Kırat’ın şahlanması bu taylardan geçer Ülkede merkez sağın yıllardır sorulan sorusu: “Kırat bu hale nasıl geldi?” Cevap aslında Mehmet Uygur’un cümlesinde gizli: Kırat’ın ayakta kalması için önce devlet düzeninin ayakta kalması şart. Eğer adalet güçlü değilse, Eğer denetim sağlıklı işlemiyorsa, Eğer hukukun üstünlüğü toplumda karşılık bulmuyorsa… Hiçbir siyasi gelenek, hiçbir ideoloji nefes alamaz. Bugün merkez sağın temsilcileri “bir gün yeniden yükseliş olur mu?” diye düşünüyorsa önce şu soruya dönüp bakmalıdır: “TAY’lar kimin elinde?” Merkez sağın kadim mesajı yeniden konuşuluyor Adalet Partisi’nin geçmişinde Demirel’in bir cümlesi vardır: “Devlet yönetilemez hale gelirse siyaset de yönetilemez hale gelir.” Mehmet Uygur’un sözleri de tam bu damar üzerine kurulmuş bir hatırlatma niteliğinde. Bu sözler bir parti çağrısından öte; bir devlet aklı uyarısı, bir demokrasi alarmı, bir hukuk hatırlatmasıdır. Ve açıkça şunu söylüyor: Kırat’ın terini silmeden önce, tayların ayaklarını sağlam basmasını sağlayacağız. Nitekim; Bugün Türkiye’nin ihtiyacı slogan değil, sağduyu. Parti kavgası değil, devlet nizamı. Meydan konuşması değil, kurum düzeni. Mehmet Uygur’un açıklaması işte bu yüzden kıymetli. Merkez sağın unutulmuş bir gerçeğini yeniden gün yüzüne çıkarıyor: “Kırat ancak adaletle şahlanır.” Bazen bir ülkede büyük değişimler en güçlü sloganlardan değil, işte böyle sade ama doksan yıllık hafızayı uyandıran cümlelerden başlar.